5 Şubat 2012 Pazar

karaindrou angelopoulos

http://www.bakiniz.com/theo-angelopoulos-ve-eleni-karaindrou-goruntunun-muzikle-aski/

http://www.musicolog.com/eleni.asp

http://balkon3.com/en/eleni-karaindrou-%E2%80%93-the-movies-are-an-inspiration-for-creating-great-works-of-art/

27 Jan, 2012

Eleni Karaindrou – The movies are an inspiration for creating great works of art

The film music or the art music, today exists as a music genre for itself. Rare are the ones as Morricone, Michael Nyman, Zbigniew Preisner whose music posseses its own identity in the movies for which it was composed in the first place. Small is the number of women composers working on film, where one of the characteristics of the preceding group also applies to them. Among the most prominent are Rachel Portman, Lisa Gerrard, Jocelyn Pook, Wendy Carlos and especially Eleni Karaindrou.

For 30 years, Karaindrou is successfully active in making music designed for film and theater. However, she is also known as a longtime associate of the famous Greek director Theo Angelopoulos (who died in a tragic car accident a few days ago), a collaboration that lasted more than 20 years.

Eleni Karaindrou and Theo Angelopoulos

Angelopolus, impressed by her contribution to his films has said “the music of Eleni does not oonly follows the images, but it becames inseparable with them. Because of that, it can not be defined what is what because they are so tightly interconnected. I believe that Eleni is currently one of the most exciting musicians in the film world ”

What has inspired you to start making film music?

- The cinema and the film music were part of my life since my childhoood. When I was 7 years of old I could watch movies through my window, because at that time we lived beside one outdoor cinema. However, while I was studying music I never thought I would start writing music for films. My first work was an album of songs for my friend Maria Saraturi, which is based on poetry by Midis. In 1975 some friends of mine who worked in the film industry told me that they have noticed that my songs have some film spirit in them. Since then the people around me predicted that I will start writing music for films. So, that is how everything started. One of my friends, the director Dimitris Mavrikios, wanted us to work together on a wonderful documentary called „Polemonta“. It was back in 1975. Then I wrote my first music for film, „Chronicle of Sunday„ for the director Takis Kanellopoulos from Thessaloniki,. That same year I wrote music for another film of a young and talented director Christopoulos Christophine. The film was screened at the Thessaloniki Film Festival, where music has received special praises and reviews.

Eleni Karaindrou

How did you got interested in music? Can you tell us something about your early history?

- It’s a great history as one voluminous book. I come from a village in Greece called Mount. My grandfather played mandolin and he sang songs all the time. Later when I was 7 years old I saw a piano somewhere and it was love at first sight. It happened in Athens, the school where my father worked as a teacher of mathematics. He asked me to find someone to teach me and that is how everything started. That were the beginnings of my musical history.

In your themes one can feel different influences of folk music. Besides classical music, you also studied ethnomusicology.

- When I lived in Paris many doors and roads were opened for me. First I was studying classical music, orchestration and conducting the orchestra. Somewhere on the way I started writing. Also, I started off with the ethnomusicology. Why? Because I was fascinated with the folk music or the oral tradition. The ethnomusicology was very important for me because alongside I had to work on many other things. At that time I also discovered the jazz music. I fell in love with jazz music and I regularly went to the performances in the clubs. In Paris, you can listen any type of music at any time. Many roads were open for me. I listened the musica moderna, music concrete, I met Nadir Bulandir. At first I was part of the classical world in Paris, but later on my horizons expanded. This period was important for me as a composer, because then I actually realized that I wanted to be a composer. If I wanted to express myself and my emotions then it was the only way. I could not see myself as a pianist with a career.

Till recently, you had a special relationshipwith the celebrated filmmaker Theo Angelopoulos and you have made most of the music for his films. Where did the two of you met? How did you started to collaborate?

- I met Angelopoulos at 1982. Then I worked on the music for the second film of Hristodolus called „Rosa“ who was in the selection of the Thessaloniki Film Festival. Angelopoulos was president of the jury and he presented me with the award for the music. Then he offered me to work on his film „Voyage to Cythera“. It was the first film on which I worked with him.

Theo Angelopoulos

In his films the music and the scenes are practically inseparable. How did you managed to fit the images and the music?

- From the first moment, there was a special chemistry- intellectual, but also a similar aesthetic direction. I admired his films, and that helped me a lot. We always led various discussions on different topics. Usually he would have explaind me the stories from the movies and then tell me what are the needs of the film. So that was how we worked from our first film. After such discussion, I composed the music by the next day. That happened often when we worked together. The main themes were ready before we started of with the shooting. Sometimes he used them to while directing the scenes.

What is your relationship with the folk music, and the Byzantian and how did they influenced your music?

- This relationship with the folk music and Byzantine heritage is very important. In the village where I was born, there is a church next to the house of my father. Their singing is heard in our house. Even later when I started with my studies, during the holidays I often went to the church where I was enchanted by the beautiful melodies. I know all the melodies that are part of the Byzantine vocal music. That is why I’m sure that its influence in my musuc is very deep. In Byzantine music, there is a dron which we call isokratis. I also used Byzantine melodies in the film „Ulyesses’ Gaze“and there is a woman who sings Byzantine melody, psalm which can be heard on the releases. Usually in our churches only the men are allowed to sing such melodies. When I found this woman who sings, Angelopoulos was happy because he didnt care about the dogmas. Angelopoulos insisted to have a Byzantine theme in the scenario, and this woman with a beautiful voice was perfectly fitted in it. I often use traditional instruments such as lyre, santur, kemane, accordion. But I don’t want to use folk themes and then say that I’m the author.

What are your memories about the following movies and plays that you have worked on?

Voyage to Cythera

Voyage to Cythera was the first collaboration with Angelopoulos. I remember that, although it was long ago. I especially remember the day when Angelopoulos was explaining me the script for whole 4 hours . Because I’m a composer I only remember the parts related to the work in the studio. While I was working on this movie I met Hristopolus Vangelis, the oboist who is my regular collaborator since then. He is present in all my publications. When I first heard his loud oboe it was such an emotional experience that made me cry. It’s a very important moment because whenever I’m writing his oboe is mu starting point. I remember a scene from the movie „Katragis“ with the old man who was imprisoned in Russia wanted to return to Greece. The scene I’m talking about is the Dance of Pontos. It is a scene that carried me away. I remember many things, but I should write a book about it.

Ulyesses’ Gaze

Ulyesses’ Gaze, for me it is one of the most powerfull moments in my life. These are emotions that can not be compared with anything else. One of the most important films I have ever worked on. Although I like all the films from Angelopoulos and I have motherly relationship with them, I harbor special emotion for this specific one. Kim Kashkashian, who plays the viola, gavе her conribution for it. If the music in the film has good chemistry with the pictures then something strange and special happens. Her contribution to my music for this film was very important.

The Suspended Step of the Stork

The most vivid picture that emerges in my mind related to this film is a wedding in the village that was divided into two parts because the boundary line was running through it. The border line was actually the river and the groom lived on one side of the river and the bride on the other side. Another scene that is particularly dear to me is somewhere at the end of the film and that scene was coreographed according to the music. That’s the theme “Final” and the scene was masterfully directed by Angelopoulos. Marcello Mastroianni and Jeanne Moreau are the leading actors in it. From this perspective I have a better opinion on this movie than at the beginning. I like the theme the most, because its about borders. As in the “Ulyesses’ Gaze this film talk about boundaries, displaced persons, people who were torn from their roots. These are themes that are present in our age. Angelopoulos is not a great man just because of his movies, but because of the ideology, history. The history of this age is very important to him.

Weaping Meadow

I remember many things from the work on this movie, but the first thing that comes to my mind are the very special people who I worked with. It was one harph player from Romania, one who played the lyre and accordion. It looked like souls who hug eachother. For me, those were special and memorable moments. I admire their mutual respect and how it gets upgraded.

Nenad Georgievski

*********************************************************************************************************************************

http://haber.sol.org.tr/kultur-sanat/angelopoulos-hicbir-sey-hayallerinden-gercek-olmadi-haberi-51031

*******************************************************************************************

http://www.balkantravellers.com/read/article/239

******************************************************************************************

http://www.mlahanas.de/Greeks/NewMusic/EleniKaraindrou.html

Eleni Karaindrou


The Greek composer Eleni Karaindrou was born in Teichio. She studied piano and theory at the Hellenikon Odion in Athens. She is best known for the music she created for the films of Theo Angelopoulos.

FROM © musicolog.com 1998 - 2003 Eleni Karaindrou was born in the mountain village of Teichio in central Greece and grew up in Athens where she studied piano and theory at the Hellenikon Odion. From 1969-74 she studied ethnomusicology in Paris and, on returning to Greece, founded the Laboratory for Traditional Instruments at the ORA Cultural Centre. She has since been an active campaigner on behalf of Greece's musical resources. Karaindrou has a long history of writing for film and theatre; to date, some 18 feature films, 13 plays and 10 television series have featured her music. Although most of her work has been with Greek directors she has also collaborated with Chris Marker, Jules Dassin and Margarethe von Trotta. Eleni Karaindrou has been associated with Theo Angelopoulos since 1982.

Covering the waterfront Eleni Karaindrou's music for films

Greece's film critics and music journalists have long felt that Eleni Karaindrou's compositions for cinema transcend the soundtrack's conventions. Her music does not merely accompany or prettify a film, they argue, but is an essential element of it. Writer Nikos Triantafillides, nothing that Karaindrou's music is as vast in scope as the time-transgressing sequence shots of Angelopoulos, says that "in all these hundreds os feet of film, Eleni's music represents the blood not shed on the screen. Her constant presence..reveals something deeply spiritual beneath the lyricism." George Monemvasites talks of a music made "to wound and liberate" as it creates "new visions and ideas" which counterpoint or parallel the cinematic action. Yet the music, heard independently, seems to insist upon its autonomy. The collection at hand is not "film music" in the limited sense but rather music that is inherently cinematic in its reach: It establishes an emotional climate. Hints at storylines it invites a listener/viewer to take up and develop, paints sky and seacapes in subtle, muted hues and, sometimes, simply, sings.

Eleni Karaindrou was born in Teichio, an isolated mountain village in the Roumeli region of central Greece, and still retains memories of the sound of her childhood:"the music of the wind, rain on the slate roof, running water. The nightingale's singing. And then the silence of the snow." Sometimes the mountains would echo to the sound of flutes and clarinets played at festivals in the small Village Square.

"I remember too the high pitched voices of the women singing beautiful polyphonic songs as they stripped corn all through the night while we children lay on our backs on the threshing floor, counting stars. And I still have a strong memory of the Byzantine melodies I heard in church and the continuous voices of the men accompanying the chanter." The impression left by these church experiences is evident in, for example, Happy Homecoming, Comrade where the instrumentation often shifts around a bourdon or drone bass.

Karaindrou's family moved to Athens, where she "discovered cars, electricity, radio and movies." By a fortuitous stroke of fate, her new home was next to an open cinema, and she watched its programmes from her bedroom window. Between the cinema - and significantly, a cinema under the sky-and the piano, another new discovery. Karaindrou had found the central passions of her life by the age of eight.

She improvised melodies from the time she first sat at the keyboard. And though she was to spent fourteen years (1953-1967) studying piano and theory at the Hellenikon Odion, the Greek Conservatory of Athens, she is a selftaught composer, an "instinctive composer" to use her own phrase.

In 1967, the Junta compelled her to leave Greece. Taking her young son with her, she relocated in Paris where, assisted by a grant from the French government she began study of ethnomusicology-an important point in her biography "I was slowly becoming conscious, with increased knowledge of the musical world of my childhood. "Her investigation into the roots of music proceeded concurrently with studies in orchestration and conducting.

Through her student period she wrote songs - "melody came very easily to me"- some of them meeting with a considerable commercial success which did not, remarkably, deflect her from her studies. While the songs travelled the world in numerous interpretations, she burrowed deeper into ethnomusicological research. Of her earliest albums, she is still proud of I megali agripnia (1973), her setting of poems by K.X. Miris for the voice of Maria Farantouri - a singer who inspired Karaindrou, as so many Greeks - in a time of political turmoil.

Karaindrou's Paris years (1969-1974) also coincided with that city's most vigorously creative jazz era and the composer listened appreciatively. After a long period in which classical music had been has entire focus, she was awakening to the other forms- inevitably, since her studies immersed her in the folk music of the whole world.

Back in Athens, she founded the Laboratory for Traditional Instrumentalists at the ORA Cultural Centre and shared the Third Radio Programme's Ethnomusicology Department. Then, in 1976 I discovered ECM. I recognised my world. I improvised and composed relying entirely on my feeling without any idiomatic or stylistic prejudices. "It was in this period she began to write, prolifically for film and theatre.

Karaindrou believes that her 1979 music for Christofis's Wandering marked a turning point in her writing for cinema. Allowing herself a very instinctive reaction to subject and camera movement she was at first unsure if her compositions really complemented the film. From the finished results, she understood that she had found a very personal approach to composing for the medium: "It was a new beginning for me. Wandering opened up world I've been travelling ever since. The directors I've worked with have allowed me great freedom, and their images have given me a fantastic pretext to express my deepest sentiments and feelings."

The screen needn't stop at realism. The moving picture can catch the beauty of swaying, blending lights and shadows, and by its own movement impart to it as definite a rhythm as poetry or music ever had. James Agee, 1927

Directors Chistoforo Chiristofis and Lefteris Xanthopoulos, as it happens, were both published poets before they turned their attention towards cinema, and their use of the camera is freely "lyrical". Of Wandering, his first film, Christofis has noted that "my explorations into the workings of memory and the possibilities of film making were clearly ruled by an adagio rhythm". An easy, graceful camera motion, like the sea's slow undulation, also shapes Xanthopoulos's Happy Homecoming, Comrade and some of Angelopoulos' work. The rhythms of Rosa are generally more troubled and distracted, as befits this metaphysical thriller, though there's hushed raptness to "Rosa's Song", originally sung by Karaindrou against a closing shot of the rosecoloured still waters of Missolonghi at sunset. Chiristofis's lyrics here are exceptional, beginning My name ist Rosa / and I'M the song of the soul / over the roof-tops / beyond the wind. / I tried to change the world / and turned into a song to save the dream

Eleni Karaindrou says, "My relationship to the movement of the camera is, fundamentally, more important than my relationship to the screenplay. Of course, the music has to underline the story, but the meaning of film is not always explicit in the script. Image and music have to combine to say what cannot easily be said in words. Sometimes you look at a screenplay and it seems like nothing: As Harold Pinter says, the real meaning is behind the words. With the music I'm trying to contribute a kind of counterpoint to the story influenced by all components of the film - scenario, location, actor, montage. I'm looking for the rhythm inside: I'm sure I'm influenced - I can't say how - by the interior movement of Angelopoulos's sequence shots….And then, at the editing stage, the grain and the luminosity of the photos confirm what I need for colour and orchestration."

Theo Angelopoulos, in this capacity as president of the jury at the 1982 Thessaloniki Film Festival, awarded Karaindrou the prize for best film score for Rosa, and asked her to work with him. Nine years later, the collaboration is still fruitful and, as of this writing, Karaindrou is at work on Angelopoulos' To meteoro vima tou pelargou. She is often the first associate abroad his film projects and the last to disembark, continually revising and modifying the music throughout the editing process.

"We begin, in most cases, before there is a screenplay, working outwards from the film's underlying concepts. Angelopoulos is a man who feels much and says little, so it's important for me to understand the ideas at the root of his work, and how I can help convey the things which will not be verbally expressed in the film. Sometimes I' ve already found the main theme by the time we have a scenario."

Sadly wail ye by the waters, and chant with melancholy notes the dolorous song. Not so much did the dolphin mourn beside the sea-banks. Nor so much, by the grey sea-waves, did ever the seabird sing.
Moschus, Greek pastoral poet, 2nd century B.C.

In this exhaustive essay on Angelopoulos, Wolfram Schütte, quoting Faukner, reminds us that the past is never dead, nor even past… to which one might add that the past frequently seems more present in Greece than elsewhere, and the sensitive Greek artist can scarcely sidestep it. As George Seferis, Eleni Karaindrou's favourite poet once said, "Greece is a continuous process".

Karaindrou's own connections to Greece's past are comprehensive. She holds master's degrees in history and archaeology. In the theatre, she has chiefly been associated with contemporary playwrights but has also written music for adaptations of, for example, Aristophanes. Her ethnomusicological background and her work with the radio have equipped her to proselytize for the preservation of the old instrumental and vocal forms, and Greek tradition seems to be confirmed in her music by the presence of the dulcimer-like santouri and the clarinet as lead voices.

In fact, Karaindrou has respect enough for Greek folk music to leave it alone. When she uses traditional instruments, she generally employs them in non-traditional ways. "Sometimes the santouri will take the role of the piano. Or vice versa. I don't mix up folk music with my own concepts. The sounds and colours of some of the instruments have a part to play - that's all - because they've been ringing in my head my whole life. I use them to paint pictures as my immigration dictates. My interest in traditional music and my work as a composer I see as two separate streams. Only once did I try to mix them. I knew a flute player, a gypsy, and a fantastic improvisor. I tried to bring him into my music. For four days and nights he knocked himself out trying to play what I'd written. It made me so sad. I felt like I had taken a beautiful bird and put him in a cage. In his own music he was so free. And I said: basta! - never again."

With Jan Garbarek it was different. Eleni Karaindrou first heard the brooding Norwegian saxophonist on the 1977 album Places and at once felt a strong sense of identification. "When I heard his piece 'Reflections' I felt I'd found something very close to my heard and to my country. There is a strong Balkan flavour there. And when I wrote the theme for the Beekeeper, I understood very quickly that only Jan could provide the necessary colours.

"He was able to approach this composition without any folkloristic rhetoric and go directly to the essentials. "There are correspondences enough to prompt reflection on Garberek's now-famous remark "You might say that I live in a spiritual neighbourhood which is scattered geographically around the world".

Apparent connections are stressed by Manfred Eicher's selections of Karaindrou's material, of course, for not all her oeuvre consists of adagios and elegies. In making one new extended work of materials written for films, the producer contrasts, combines and reprises themes from six movies to uncover a mood consistent with his own feeling for the pervasive tone - and the pervasive silences - of Angelopoulos's films.

Angelopoulos looks at things in silence. His sense of time, the long shots and the images of Giorgos Arvantitis had a profound influence on me", Eicher says. "I saw his films and wondered if it could be possible to achieve something comparably auratic in music production. And then, following his work into the 1980's, I gradually became aware of Eleni Karaindrou's music…" a cycle of influence was turning back on itself with Karaindrou, now an important presence in Angelopoulos' films, having been influenced by ECM's productions in general and by Garbarek's records in particular.

"Karaindrou gives us the change to dream", one critic wrote in the Greek newspaper Avgi, a succinct enough summary of Music For Films, as long as one holds in mind that in dreams begin responsibilities. Challenging her own imagination to anchor or spur the images of Angelopoulos, Chiristofis and Xanthopoulos, she encourages ours to awaken and probe with her "the landscape, seascape and soulscape of the modern Hellenic world." For Karaindrou there is no escaping it. "Wherever I travel", she says, quoting Seferis once more, "Greece keeps wounding me."

Steve Lake

As you are writing The ink grows less The sea increases
George Seferis

***************************************************************

http://clip.dj/eleni-karaindrou-to-a-dead-friend-download-mp3-mp4-cfWNY9IxklI#v/LRsFemPg3A4


*********************************************************************

http://trading-forex.ch/video/LRsFemPg3A4/Tribute-to-the-Greek-filmmaker-Theo-Angelopoulos-RIP-%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CF%8C-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9.html

***********

http://trading-forex.ch/video/LRsFemPg3A4/Tribute-to-the-Greek-filmmaker-Theo-Angelopoulos-RIP-%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CF%8C-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9.html

******************

Καλό ταξίδι!

http://www.youtube.com/watch?v=LRsFemPg3A4&feature=player_embedded


kondula lemonia

Kontula lemonia (Kοντούλα λεμονιά)

Μωρή κοντού-, μωρή κοντούλα λεμονιά
με τα πολλά λεμό-, λεμόνια, Βησσανιώτισσα
σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δεν φώναξα

Πότε μικρή, πότε μικρή μεγάλωσες
κι έγινες για στεφά-, στεφάνι, Βησσανιώτισσα...

Χαμήλωσε, χαμήλωσε τους κλώνους σου
να κόψω ένα λεμό-, λεμόνι, Βησσανιώτισσα...

Για να το στί-, για να το στύψω, να το πιω
να μου διαβούν οι πό-, οι πόνοι, Βησσανιώτισσα...

You little short lemon tree

You little short, you little short lemon tree
with all these le- lemons, Vissanian lady,
I kissed you and got ill
but I didn't call the doctor.

When did you grow up, you little one?
and you got into the marriage age, Vissanian lady,
I kissed you and got ill
but I didn't call the doctor.

Let, let your branches down,
so that I can cut a lem- a lemon, Vissanian lady
I kissed you and got ill
but I didn't call the doctor.

So that I can squeeze it and drink it,
to let my pains away, Vissanian lady,
I kissed you and got ill
but I didn't call the doctor.

*********************

http://en.wikipedia.org/wiki/Vissani

http://www.flickr.com/photos/23557154@N04/3883071089/

http://www.tripmondo.com/greece/epirus/vissani/picture-gallery-of-vissani/


Vissani, a picturesque village of Ipirus, Greece


pessoa

http://dipnotkitap.net/DENEME/Huzursuzlugun_Kitabi.htm

Başka Deniz Yok Artık

http://bianet.org/bianet/bianet/135789-baska-deniz-yok-artik

"Başka Deniz" yok artık… Theo Angelopoulos’u yitirdik…

“Nice burunlar geçtik, nice adalar,
deniz bir başka denize karışıyordu”

Theo Angelopoulos’un, çekimleri sırasında geçirdiği kazada yaşamını yitirdiği The Other Sea (Başka Deniz) filmi, Yorgo Seferis’in Destansı Öykü’sünden bu dizelerle başlayacaktı.
20. yüzyıl üçlemesini, geçtiğimiz Aralık’ta çekimine başladığı Başka Deniz’le tamamlayacaktı Angelopoulos. Ağlayan Çayır (To livadi pou dakryzei, 2004) ilk, Zamanın Tozu (I skoni tou hronou, 2008) ikinci filmiydi 20. Yüzyıl üçlemesinin.
Ağlayan Çayır için şöyle demişti Angelopoulos: “…Bu filmin doğrudan tek bir olayla ilişkili olduğunu söylemek mümkün. Sonsuzluk ve Bir Gün’ün gösterildiği Cannes Festivali’nden sonra yurda döndüğümde annemin ağır hasta olduğunu öğrendim. Kısa süre sonra da onu kaybettik. 1998 yılıydı. Annem, yirminci yüzyıl boyunca yaşamıştı. Öldüğünde bu yüzyıl sona ermek üzereydi. Yirminci yüzyılın başında doğmuş, sonunda ölmüştü. Diyeceğim o ki, bu onun yüzyılıydı. Ama belli bir açıdan benim yüzyılım olduğu da doğrudur.” Kendi yüzyılının kişisel değerlendirmesini yapacağı filmin hikâyesi ortaya çıkmaya başlayınca, beş ya da beş buçuk saat sürebilecek bu filmi, izlenebilirlik açısından fazla uzun olacağını öngördüğünden, üçlemeye dönüştürme kararı aldı Angelopoulos.
1999'da, yeni yüzyıl kutlamalarının yapmacık vaveylası arasında, sinemasıyla hep hakikati hikâye eden Theo Angelopoulos, ait olduğu yüzyılın bitişini anlatmaya böyle başladı. Ağlayan Çayır, 1919 yılından 2. Dünya Savaşı’na kadar olan dönemi Yunanistan’da yaşanan siyasi ve toplumsal gelişmelerle aktarıyordu. Zamanın Tozu ise Ağlayan Çayır’dan devraldığı sözü 2. Dünya Savaşı dönemiyle devam ettiriyor, Beethoven’ın 9. Senfonisi çalarken Brandenburg kapısında 20.yüzyıla veda ederek bitiyordu.
Hayatlarımızın üzerine tozunu serpeleyen, yaşanmış ve yaşanmakta olan her şeyin üzerine çöken zamanda, sınırlardan ötede ve beride geçen bir yol hikâyesi olarak tasarlanmıştı üçleme. Geçmişin, dünün değil, bugünün parçası olduğunu, hatıraların geçmişe değil bugüne ait olduğunu hikâye etmişti yarım kalan üçlemesinde Angelopoulos.
Bir söyleşide Başka Deniz’le ilgili olarak kendisine yöneltilen, üçlemenin devamı da olsa, yeni bir filme başlamanın nasıl bir duygu olduğu sorusunu, “Her zamanki gibi, ilk defa âşık olmak gibi... Hâlâ aynı heyecan, aynı coşku, aynı istek…” diyerek cevaplamıştı Angelopoulos.
Coşkuyla, heyecanla ve istekle bekliyorlardı Başka Deniz’i Angelopoulos’un izleyicileri… Aşkla bekliyorlardı… Zamanın tozu altında kalan hikâyeleri anlatan ve o hikâyeleri geçmişten çıkarıp alma derdindeki filmlerini hep bekledikleri gibi Angelopoulos’un.
Başka Deniz’de 21. yüzyılla yüzleşerek değer yargılarının yitişini, etik olanın çöküşünü, büyük sermaye ile sanatın-kültürün arasındaki çatışmayı, yozlaşmayı, sürgünleri, sığınmacıları anlatacaktı. Bir yol filmi olacaktı Başka Deniz. Olanaksız bir yolculuğun, sığınmacıların düşüncelerinden, düşlerinden başka güzergâhı olmayan bir yolculuğun hikâyesini anlatacaktı.
“Tıpkı Odysseia’da olduğu gibi tüm sığınmacıların yolculukları acılarla, engellerle dolu. Onlar toplumun çöpleri değiller, hepsi insan. Geleceğin Avrupa’sı sığınmacıların Avrupa’sı olacak” diyen Angelopoulos, Türkiye dâhil tüm Akdeniz bölgesini kökten etkileyen büyük bir coğrafya değişimini anlatacaktı 20. Yüzyıl üçlemesinin son filminde; işçilerle sığınmacıların dayanışmasını, Yunanistan’daki ekonomik krizi, krizin sosyolojik etkilerini hikâye edecekti Başka Deniz’de.
“Değişmeyen bir şey var: Başrolde ilk iki filmdeki gibi Eleni adlı bir kadın. Bu kez öykü Pire’de Arnavut, Afgan, Pakistanlı, Somalili ve Cezayirli sığınmacıların yaşadığı bir barakada geçiyor. Kahramanlar kafalarındaki simgesel evi bulmanın peşinde. Ev kavramı üzerinde duruyorum çünkü insanlar devamlı seyahat etme ihtiyacında. Yer değiştirdikçe zihinlerindeki ev kavramına bir anlığına da olsa varacaklarını sanıyorlar. Aradıkları kendileriyle dünya arasında dengelerin kurulduğu bir yer alında. Bu dengenin bulunması epey zor… Dahası çok nadir... Mesele; savaşta kaybedilen şeyler değil, bozulan o denge. Ben şahsen evimi, yani kendimle ve dünyayla uyum içinde yaşayacağım o yeri bulabilmiş değilim henüz. Üçlemenin ilk iki filminde de bu yitik ve kaybedilmiş duygular var aslında. Zamanın Tozu’nda büyük dede Eleni’ye elini uzatıyor; eski dengeleri, eskiyle olan dengeleri yeniden kurmak için... Üçüncü filmde ise her şey yeniden altüst olacak.” demişti, Başka Deniz için Angelopoulos.
Hiçbir şey sona ermedi, ermez de…
Zamanın Tozu, “Hiçbir şey sona ermedi, ermez de… Hiçbir şey asla sona ermez… Zamanın tozu altında donuklaşan hikâyemi, geçmişten çıkarıp almaya geldim…”diyordu.
Asla sona ermeyecek olan bir hikâyeden, başka bir dünyanın hayalinden bahsetmişti Zamanın Tozu’nda. Kanadı kırılmış bir yüzyılın, 20.yüzyılın hikâyesini anlatıyordu bize.
Zamanın Tozu’nun son sahnelerinde, eski yüzyıl sönüyordu inceden tozuyan kar altında ve 31 Aralık 1999 gecesinde Berlin’de yeni yüzyılı karşılayan, Beethoven’in 9. Senfonisiydi. Aynı, 1989 yılı sonunda olduğu gibi…
1989’da Aralık sonunda, Brandenburg Kapısı’nın açıldığı gün, Berlin’in doğusunda ve batısında kurulan dev ekranlardan 9. Senfoni yayınlanmış ve finaldeki sevinç bölümünde Doğu’da ve Batı’da tüm meydanlardan “özgürlük” sözcüğü yükselmişti. Bu özgürlüğün nasıl bir özgürlük olduğunu, evsizlerin barınağıyla göstermişti bize Angelopoulos Zamanın Tozu’nda. Berlin’in evsizleri “özgürlük” adı altında pazarlanan bu barbarlık çağında yıkık binalara sığınıyorlar şimdi. Kapitalizmin özgürlüğüne, yani aç kalma, yoksullaşma, yoksunlaşma, polisten dayak yeme, hapsedilme, işkence görme, göçe zorlanma, eğitimsiz kalma ve tüketme, sadece tüketebildiğin kadar var olma özgürlüğünü karşılamıştı yaratılan vaveylayla dünya 20. Yüzyılın sonunda. 1989’da, Brandenburg Kapısı işte böyle bir acı özgürlükler çağına açılmıştı…
Brandenburg Kapısı’nda kaybedilen barış, demokrasi ve sosyalizm savaşına yeniden girişmenin yolunu gösteriyordu Angelopoulos Zamanın Tozu’nun son sahnesinde. Büyük dede Spyros’un elini tuttuğu torunu Eleni’yle yeni yıl sabahında, Brandenburg kapısından eski dengeleri, eskiyle olan dengeleri yeniden kurmak için başka bir zamana geçişi, rüyanın yeniden başlamasından, ütopyanın diriltilmesinden başka yol yoktur artık deyişiydi Angelopoulos’un…
Berraklığını yitirmeye başlayan hikâyemizi zamanın tozu altından kurtarmaktan başka çare yok dedi Angelopoulos sinemasıyla bize hep.
Üçleme tamamlanamadan, Sonsuzluk ve Bir Gün’ün son sahnesi girdi araya sanki… Uğursuz bir motosiklet, Başka Deniz’in çekim mekânlarından olan Pire’de sonsuzlukla buluşturdu büyük ustayı... Sevenlerini acı içinde bırakarak ayrıldı dünyadan Angelopoulos.
Kayıp kelimelerin en acısını söylemenin, “argathini” demenin zamanı şimdi…
Sonsuzluk ve Bir Gün’ün üç kayıp kelimesi Korfulamu, Xenitis, Argathini…
Sonsuzluk ve Bir Gün filminde, ömrünün hesaplaşma günündeki ozan Alexandros, ‘Yarın nedir?’ sorusunun cevabını ararken zamanın anlamını sorgular. Ölümcül bir hastalık nedeniyle o günün akşamında hastaneye yatmaya hazırlanan Alexandros, Selanik’te deniz kıyısında bir bankta oturup, çocuk ticareti yapan çeteden ve polisten kurtardığı kaçak Arnavut göçmeni çocuğa, İtalya’da doğan Yunanlı şairin, Solomos’un hikâyesini anlatır. Şöyledir hikâyesi Solomos’un
“Osmanlı-Yunan savaşının sürdüğü yıllarda, bir gece rüyasında gördüğü annesi, Solomos’u adasına geri çağırır. Rüyasında aldığı bu çağrı üzerine adasına geri dönen Solomos yoksulluk, açlık ve felaketle karşılaşır anavatanında. Özgürlük savaşının sürmekte olduğu anavatanında herkes elinden geldiğince katkıda bulunmaktadır direnişe. Şair, Yunanlı olmasına rağmen Yunanca bilmez; kendi adasında, kendi insanlarının arasında olmasına rağmen onların dilini bilmediğinden onlarla konuşamaz ve konuşmalarını anlayamaz. ‘Bir şairin elinden gelen, özgürlük şiiri yazmaktır’ diye düşünen Solomos, bu şiiri yazmalıyım; benim de katkım bu olmalı’ der. Solomos’un, bilmediği bir dilde şiir yazmak için kelimeler almaya başladığı adada, garip bir şairin kelimeler aldığı haberi kısa sürede yayılır.”
Çocuğa anlattığı bu hikâyeden sonra kelime almaca oyunu oynamaya başlarlar kendi aralarında Alexandros ile çocuk. 19.yüzyıl şairi Solomos’un “Hür Esir” adlı bitmemiş şiirini tamamlamaya çalışan Alexandros, oynadıkları oyunda çocuktan kelime alacaktır, tıpkı Solomos gibi.
Çocuk, Selanik Limanı’nda koşarak kalabalığın içine dalar ve her geri dönüşünde yeni bir kelime getirir Alexandros’a. Yunanistan’ın en büyük ulusal şairlerinden biri olan Dionysios Solomos’un yarım kalmış şiirini tamamlamaya ömrünü adayan Alexandros, sonsuzluktan önceki hesaplaşma gününde rastlaştığı Arnavut çocuktan üç kelime alır bu oyunda.
Kelimelerin ilki ‘korfulamu’dur. ‘Korfulamu’nun sözlük anlamı, ‘çiçek göbeği’dir. ‘Korfulamu’ kelimesinin Yunanca’da ifade ettiği duyguysa, annesinin kucağında uyuyan çocuğun huzurudur; kelime şefkat, sevgi, huzuru anlatır.
İkinci kelime ‘xenitis’tir. Angelopoulos’un bir korsandan öğrendiği, Yunanca’nın unutulmuş bir kelimesidir ‘xenitis’. Yunanca’da ‘yaban’ anlamına gelen ‘xenos’dan türetilmiş bir kelime olan ‘xenitis’, sürgün olma halini, ama daha çok da, hep sürgünde olma duygusunu anlatır. Her yerin yabancısı ve her yerde sürgünde olanlar için kullanılır.
Oyunun son kelimesi ‘argathini’dir. Gecenin körü anlamına gelir ‘argathini’. ‘Argathini’, en karanlık derinliğidir gecenin. Her şey için çok geç kalınmış olmasını anlatmak için kullanılan bir sözcüktür. Heraklitos’un, “Zaman, sahilde çakıl taşlarıyla oynayan bir çocuktur”, sözleriyle başlayan filmin son sahnesinden geriye, zamana dair ‘argathini’ sözü kalır. Bir soruyla başlayan film, başka bir çocuğun, o soruyu çocukken sormuş olana sunduğu kelimeyle cevaplanır. Soruyu çocukken soran, şimdi ölümün kıyısındaki yaşlı adam kıyıda kalırken, çocuk kendi sürgününde yeni bir adım atar, kaçak olarak Amerika’ya giden gemiye biner.
Alexandros’un Yunanistan’daki 1967 darbesinden kaçtığında tamamlamaya ömrünü adadığı Yunan dilinin büyük şairi Solomos’un şiirine üç kelime bulunur sonsuzluktan önceki hesaplaşma gününün oyununda... Üç sürgünü Solomos’u, Alexandros’u ve Arnavut çocuğu bir araya getiren kelimeler ‘korfulamu’, ‘xenitis’ ve ‘argathini’dir.
Kayıp kelimelerin en acısını söylemenin, “argathini” demenin zamanı şimdi… Sonsuzluk ve Bir Gün’de üç kayıp kelimenin izindeki şairi anlatan büyük yönetmenin, Angelopoulos’un ardından ağlamaktan başka bir şey gelmiyor elden bu kör karanlıkta şimdi. Sonsuzluk ve Bir Gün filminde, kaçak Arnavut göçmeni çocukların hayret, korku, hasretle Selim’in, bir polis arabasının çarpmasıyla ölen arkadaşlarının ardından “Hey! Selim” diye ağıt yakmaları gibi…
“Hey! Selim!
Bu gece bizimle olamaman ne acı
Hey! Selim!
Çok korkuyorum, Selim.
Deniz o kadar büyük ki!
Gittiğin yerde bizi ne bekliyor Selim?
Hepimizin gideceği o yer neye benziyor?
Dağlar mı var, vadiler mi,
Polisler mi var orada askerler mi,
hiç geriye bakmadık ki biz.
Şimdi tek görebildiğim, deniz,uçsuz bucaksız deniz.
Rüyamda annemi gördüm gece
kapının eşiğinde durmuş, ağlıyordu.
Noel’di, çanlar çalıyordu.
Dağlara kar düşmüştü.
Keşke burada olaydın
bize eskisi gibi
o limanlardan,
Marsilya'dan, Napoli'den,
Şu koca dünyadan bahsedeydin
Hey! Selim, anlat, anlat bize
Şu koca dünyadan bahset.
Hey! Selim, konuş, konuş bizimle... “ (*)

Bir trafik kazasıyla hayatı son bulan Selim’in ardından kendilerini nasıl daha da fazla sürgün hissediyorsa ona ağıt yakan arkadaşları, izleyicileri de öyle şimdi Angelopoulos’un… ‘Burası’ her zamankinden daha fazla sürgünde olmaktır çünkü artık, Angelopoulos’un yokluğunda.
"Kondula Lemonia" ile uğurlayalım Angelopoulos'u…
Angelopoluos bize filmlerinin, izledikçe çoğalan hikâyelerini, her izlemede farklı sahnelerinde duraladığımız ân resimlerini bıraktı.
Son filmini yarım bırakıp sonsuzluğa gitse de Angelopoulos, kayıp kelimeleri bulup, bıraktı geride.
Zamanın tozunu ve rüyasını bıraktı bize giderken, yarım kalmış en güzel hikâye olarak.
Kendini xenitis olarak tanımladı, her yerin sürgünüydü. Yurdu, filmleri oldu… Yurdu kelimeleri oldu, kaybettiği kelimeleri arayan şairler oldu yurdu.
Yurdu, en sevdiği türküyle onu uğurlayanların kalpleri olacak bundan böyle. Denizin başka denize karıştığı yerde, burada da, Atina’da onu uğurlayanlara eşlik ederek mırıldandığımız eski bir Yunan halk türküsü olsun Angelopoulos’un yurdu.
Sonsuzluk ve Bir Gün’de Selim’e ağıt yakan arkadaşları gibi mırıldanalım Angelopoulos için "Kondula Lemonia"yı , Ufacık Limon’u…
Başka Deniz'den de, "Kondula Lemonia" ile uğurlayalım Angelopoulos'u…
http://www.youtube.com/watch?v=2DaL_kUOdyc
Türkünün Yunanca Sözleri:
Μωρή κοντούλα λεμονιά
Μωρή κοντού-, μωρή κοντούλα λεμονιά
με τα πολλά λεμό-, λεμόνια.
Βησσανιώτισσα
σε φίλησα κι αρρώστησα
και το γιατρό δεν φώναξα.
Πότε μικρή, πότε μικρή μεγάλωσες
κι έγινες για στεφά-, στεφάνι;
Βησσανιώτισσα...
Χαμήλωσε, χαμήλωσε τους κλώνους σου
να κόψω ένα λεμό-, λεμόνι.
Βησσανιώτισσα...
Για να το στί-, για να το στύψω, να το πιω
να μου διαβούν οι πό-, οι πόνοι.
Βησσανιώτισσα...

Füsun Çiçekoğlu


*Hey! Selim, " To a Dead Friend " parçası çalarken kaçak Arnavut göçmeni çocukların ölen arkadaşları için yaktıkları ağıt. "To a Dead Friend", Eleni Karaindrou’nun bestesi, Eternity and a Day (Sonsuzluk ve Bir Gün) filminden (Theo Angelopoulos, 1998)

Theo Angelopoulos’un filmleri ve sinema anlayışıyla ilgili görüşlerini içeren söyleşilerinin toplandığı bir kaynak için bkz. der. Dan Fainaru, Theo Angelopoulos, çev. Mehmet Harmancı, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2006.

Ölü Bir Arkadaşa... Hakan Şenyuva için, Füsun Çiçekoğlu, Mesele Dergi - Temmuz 2008.

Zamanın Tozu, Füsun Çiçekoğlu, Mesele Dergi, Ocak 2010.

Usta Yönetmen Yeni Filminin Açılış Sahnesini Kız Kulesi’nde Çekecek, Aslı Selçuk, Cumhuriyet, 23 Aralık 2011.

Her Şey Altüst Olacak, Jülide Karahan, Skylife, Ağustos 2011.

cebeci öğrencilerini geri istiyor

http://bianet.org/bianet/bianet/134631-ogrencilerini-geri-istiyor-cebeci

Öğrencilerini Geri İstiyor Cebeci

"Onlar cezaevinde olduğu sürece, bu kampüs, bu binalar bir üniversite değil, bir tımarhane, bir açık hava hapishanesi!". Saçlarımızdan birer tutam kesip zarflara koyduk. Öğrencilerini geri istiyor Cebeci... Onlardan umudu, geleceği öğrenmeye devam edebilmek için!

Ankara - BİA Haber Merkezi
09 Aralık 2011, Cuma

"Saçlarımı Hep Kestim, Tutacak Kadar Kalmasın Dedim"*

Ankaralılar dün Cebeci'de, Siyasal'ın önünde saçlarını kestiler.

Eğitim-Sen Ankara Üniversiteler Şubesi, Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü'nde bir eylem düzenledi. Eylemciler bugün (9 Aralık, Cuma saat 9'da) Ankara Adliyesi'nde yapılacak Hopa davasının duruşmasına katılacaklarını açıkladılar.

Öğretim elemanları tepkiliydi. Öğrencileri tutuklanıyordu çünkü. Adresleri okulken, hapishane oluveriyordu. Bu seferki bahane, saçları traş edilen tutuklu arkadaşlarına destek vermek için saçlarını kestirmeleriydi.

Bahaneler farklı da olsa, bütün öğrencilerin tutuklanmasına düşüncelerini açıklamaları neden olmuştu aslında. Bunu bildikleri için tepkiliydi öğretim elemanları. Öğrencileri tahliye edilene kadar Ankara Adliyesi'nin önünde bekleyeceklerini belirten bir basın açıklaması yaptılar ve arkadaşlarına destek olan öğrencilerinin izinden gittiler: Onlar da öğrencilerine destek vermek için saçlarını kestirdiler dün Cebeci'de.

Eyleme katılan herkes, basın açıklamasının ardından tutuklu öğrenciler ve arkadaşları ile dayanışma içerisinde olduğunu göstermek amacıyla, saçından birer tutam kesti.

Bugün Cebeci'de kesilen saçlar, öğrencilere iletilmek üzere zarflara konuldu.

Adresi hapishane o zarfların şimdilik. Düşüncesini açıklayanlara, arkadaşlarına destek verenlere layık görülen adres hapishane çünkü...

Çünkü Recep Tayyip Erdoğan'ın Hopa ziyareti sırasında çıkan ve Metin Lokumcu'nun ölümüyle sonuçlanan olayları Ankara'da protesto ettikleri için haklarında 52 yıla kadar hapis cezası istenenlerden 23'ü aylardır tutuklu.

Tutuklu olanlardan Ömür Çağdaş Ersoy ve Ozan Gündoğdu'yu tanıyorum.

Onları tanıdığım için kendimi şanslı addediyorum. Hayata dair umudu tazelediler çünkü. Onurlarıyla, arkadaşlığa olan inançlarıyla, dayanışmayı ilke edinmeleriyle pırıl pırıl bir umudu tazeledikleri için, onları tanımak onurumdur diyorum.

Geçen yıl Siyasal'daki yumurta eylemi sonrasında okulda estirilen devlet terörünü protesto için Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunlarının, akademisyenlerinin, çalışanlarının ve üniversite öğrencilerinin birlikte düzenlediği eylemde beraberdik onlarla.

Dün ise, Çağdaş ve Ozan'ın da aralarında olduğu öğrencilerin tutukluluklarını protesto için Cebeci'deydik!

Gelecekte, başka bir eylemde, bugün aramızda olanlardan kimilerinin tutukluluğunu protesto ediyor bulmamak için kendimizi, "Yeter!" dedik bugün.

"Onlar cezaevinde olduğu sürece, buralar, bu kampüs, bu binalar bir üniversite değil, bir tımarhane, bir açık hava hapishanesidir!" dedik. Saçlarımızdan birer tutam kesip zarflara koyduk. Öğrencilerini geri istiyor Cebeci... Onlardan umudu, geleceği öğrenmeye devam edebilmek için!

Saçlarının teline zarar gelmesin istediklerimiz için, kılının incinmesine kıyamadıklarımız için kestik bugün saçlarımızı. Saçımdan bir tutamı dilimin ucunda şu dizelerle koydum zarfa:

"saçlarımı hep kestim, tutacak kadar kalmasın dedim.

çünkü bir baş kaldırma ancak saçlarından tutulur..."*

Adresi hapishane o zarfın şimdilik. Yarın sabah yapılacak duruşmadan sonra o adresin değişeceğini umuyorum. Umuyorum... (FÇ/HK)

* Turgut Uyar'ın 'Anneler Kaçar Gibidir', şiirinden.

Sümeyye'nin Sakızı

http://bianet.org/bianet/bianet/129238-sumeyye-erdoganin-sakizi

FÜSUN ÇİÇEKOĞLU'NDAN

Sümeyye Erdoğan'ın Sakızı

Sümeyye Erdoğan'ın anlattıklarından benim anladığım şu oldu: 8 Nisan'da Ankara Devlet Tiyatrosunda olanlar sırasında ve sonrasında sanata ve sanatçıya büyük saygısızlık yapılmıştır. Olanları bir curcuna izler gibi izleyeceğimize, "Yeter artık!"demek, bizlere, arka sıralarda oturanlara düşer!

İstanbul - BİA Haber Merkezi
13 Nisan 2011, Çarşamba

Tiyatroda, konserde ön sıralarda oturanlar doğaçlamadan nasibini alır...

Kraliyet ailesine mensup olsalar bile.

John Lennon, 1963'de, Kraliyet Gösterisi'ne The Beatles'ı izlemeye giden Kraliçe ve Kraliyet ailesini eliyle işaret ederek dinleyicilere sahneden laf atar: "Sıradaki parça için sizden yardım istiyorum. Arka sıralarda oturanlar ellerini çırpsınlar ... diğerleri ise mücevherlerini şıngırdatabilirler." Kraliçe bu sözler karşısında Kralı da alıp gitmez, gülümser...

Sümeyye Erdoğan babasını da alsın gitsin...

Tiyatroya, Genç Osman'ı izlemeye...

Ön sırada otururlar, sakızlarını çiğneye çiğneye izlerler oyunu. Bu esnada da doğaçlama yapan sanatçı, 'arka sıradakiler el çırpsın, öndekiler sakız şakırdatsın!' diyebilir söz gelimi...

Bizim buralarda hazım mekanizması tıkalı olduğundan, kerime hanım alınganlık edecektir tabii ki bu sözler karşısında. Muhterem pederi azarlayıverir o zaman sahnedekileri... Oyuncuyu, yönetmeni, genel müdürü hizaya sokar.

Ertuğrul Günay'ın sanatçılardan hesap sormasına, sonra da yanından kovmasına da gerek kalmaz böylece.

Üç yıldır kapalı gişe oynayan oyunu daha önce izleyip çok beğendiğini söylediği halde, adını anmakla bile saygıda kusur edeceği kaygısıyla "ismi bilinen bir kişi" diye tanımladığı Sümeyye Erdoğan'ın alınganlığı üzerine, oyunu "sulu" bulduğunu açıklayıveren Günay, abesle iştigal edeceğine, 13 Haziran'da cülusa yine dâhil olabilmek için İzmir'de seçim çalışması yapar.

Bir tiyatro izleyicisi olarak, bunca gürültü patırtı arasında, Sümeyye Erdoğan'ın kendi facebook hesabında yazdıklarından anlamaya çalışıyorum olanları.

Sümeyye Erdoğan, "Cuma akşamı iki arkadaş tiyatroya gittik. Ankara Büyük tiyatroda Genç Osman'a. İkimiz de başörtülüyüz ve bir tek orada yer kaldığı için en öndeyiz. Yolda gelirken de ağzıma bir sakız atmıştım ve bu benim için çok normal bir şey olduğu için tiyatro sırasında hala ağzımda olduğunun farkında bile değildim. Oyunun orta yerinde en öndeki iki oyuncudan biri, bir yandan bir ileri bir geri oynarken bir yandan da en öne geldikçe bana bakarak kaş göz işareti yapmaya başladı. İlkinde ne olduğunu anlamadık. Sonrasında ağzıyla sakız çiğneme hareketi yapınca durum anlaşıldı. Adam aslen sakıza değil, başörtüsüne takmıştı..." diyor facebook hesabından basına aktarılan yazıda.

"Adam" diye nitelediği sanatçının aslen sakıza değil de başörtüsüne taktığı sonucuna nereden vardığı meçhul Sümeyye Erdoğan'ın. Kendi yazdıklarını doğru kabul etsek de, ağzıyla sakız çiğneme işareti yapan bir oyuncunun derdinin, tiyatroda şakır şukur sakız çiğnenmesi olduğu, izleyicisinin dikkatini bu biçimsiz harekete çekmeye çalıştığı belli değil mi?

Sümeyye Erdoğan'ın zihni sakızdan başörtüsüne nasıl zıplayıveriyor birden, anlamak mümkün değil. Hangi "durum"u, nasıl anlıyor, hiç belli değil. Kendi anlatımında bile belirsiz kalıyor bu nokta.

Gayet açıklıkla anlaşılıyor ki, sanatçının hareketlerinde başörtüsüne dönük tek bir ima yok. Ama işkilli ya, "vay bana başörtülü yobaz dedi!" diye ortalığı birbirine katıyor Sümeyye Erdoğan.

Sanata sanatçıya saygısızlık da aile özelliği olmalı... Tolga Tuncer için "yüce tiyatrocu" diye kendince kinaye yapıyor kerime hanım, tiyatro sanatçısının aslında yüce olmadığını, saygıya layık olmadığını ima ederek. Saygıya müstahak olmayanın aslında kim olduğunu, sanatçıyla alay etmeye çalıştığı bu sözleriyle ifşa ettiğinin farkında bile olmadan hem de...

Buluttan nem kapan kerime hanım hızını alamıyor:

"Bir de şarkının 'halkın çoğu aç, azı toksa' kısmında 'azı tok' derken bariz bir şekilde eliyle bizi gösterdi. Demek ki 'başörtülü yobaz' ve 'yüce tiyatrocunun önünde sakız çiğneyen saygısız' olmakla yetinmeyip bir de 'çoğunluğun aç olmasının sebebi olan azınlık tok' olmuştuk! Bu ne cüret! Ne işimiz vardı bizim tiyatroda! Birkaç gidiş gelişte bu şekilde bizi rahatsız ettikten sonra bir yerde müziği ve oyunu kesip sahnenin önüne gelerek "Pardon ben anlayamadım da sormak istiyorum, bu nedir?" diyerek sakız çiğneme hareketi yaptı!"

"Demek ki 'başörtülü yobaz' ve 'yüce tiyatrocunun önünde sakız çiğneyen saygısız' olmakla yetinmeyip bir de 'çoğunluğun aç olmasının sebebi olan azınlık tok' olmuştuk!"

Sanatçı, ön sırada oturmanın simgesel önemine atfen "Halkın çoğu aç, azı toksa" kısmında eliyle bariz şekilde izleyiciyi işaret etmiş. Halkın çoğunluğu açsa, sokaklardan yükselen sese kulaklarını tıkayanlara sahneden seslenilmiş, çok mu? Tam bir yarası olan gocunur durumu Sümeyye Erdoğan'ınki!

Üç yıldır kapalı gişe oynayan oyunu şimdiye kadar izlemeye gelmiş binlerce türbanlı olabileceği, şimdiye kadar kimsenin kendine dönük bir sataşma algısıyla oyunu manşetlere taşımadığı aklına bile gelmiyor Sümeyye Erdoğan'ın.

Kerime hanım dünya tiyatrolarından örneklerle konuştuğu için biliyor olsa gerek, doğaçlama, tiyatro oyunlarına canlılık katar; sahneyle izleyen arasındaki köprülerin atılmasına, izleyenin oyuna katılmasına yardımcı olur.

Genç Osman oyununun özelliği gereği, "Curcuna" diye adlandırılan dans sahnesinde de doğaçlama var. Bu doğaçlama sırasında sahnedeki oyuncu, her temsilde izleyiciyle başarıyla muhatap oluyor, izleyenin oyuna katılımını amaçlıyor.

Aslında anlamaya ve özetlemeye çalıştığım durumun, tiyatro adabına aşina olmayan bir tiyatro izleyicisinin hezeyanlarından daha vahim boyutları var.

"Olay"ın ne olduğu daha ortaya çıkmadan, hatta olay olarak nitelenebilecek bir durum olup olmadığı anlaşılmadan, daha soruşturma yeni açılmışken yandaş basın sanatçı için kalemi kırıyor, cezayı kesiyor: "Sahnede hakarete soruşturma" diye manşet atılıyor gazetelerde.

"Nereden biliyorsunuz sahnede hakaret olduğunu?" diye sormak, o manşeti atan gazetenin yayın yönetmeninin aklına bile gelmiyor anlaşılan.

Kültür Bakanı İzmir adaylığının cülusla nihayetlenmeyebileceği telaşıyla sanatçıyı odasına çağırıp azarlıyor. Ne cüretle?!

Fazla irdelenmeyen bir konu da gayet önemli bence. Sakız çiğneyen bir izleyiciyi oyuncunun doğaçlamayla ikazına verilen organize bir tepki var. 150 polis koleji öğrencisi nasıl bir anda teyakkuza geçiveriyor kerime sultanın ardından? Mezuniyetlerinin ardından, eylemlerde türbanı olmayan kızları saçlarından yerlerde sürüklemesi kuvvetle muhtemel 150 Polis Koleji öğrencisinin salonu terk etmesi ilginç değil mi?...Bütün bunlar üzerinde düşünmeye değer şeyler..

Öğrenci seçmelerine dair şaibeler üzerine, bir de bu pencereden bakmayı gerektirecek kadar ilginç bir toplu tepki. Başlı başına dikkate değer bir durum.

Özetleyecek olursam, Sümeyye Erdoğan'ın kendi kaleminden anlattıklarından benim anladığım şu oldu: 8 Nisan'da Ankara Devlet Tiyatrosunda olanlar sırasında ve sonrasında sanata ve sanatçıya büyük saygısızlık yapılmıştır.

Sanatçıya saygı duymayan bu ucube iktidarın yaptıklarını bir curcuna izler gibi izleyeceğimize, "Yeter artık!"demek, bizlere, arka sıralarda oturanlara düşer!

Sahnedeki sanatçı sıradaki parça için bizlerden destek istiyor, duyanımız var mı? Ben, el çırparak yeter artık diyorum... (BB)

İmamın Ordusu

http://bianet.org/bianet/bianet/128857-imamin-ordusunu-okumak-istiyorum

FÜSUN ÇİÇEKOĞLU YAZDI

"İmamın Ordusu"nu Okumak İstiyorum!

Gasp ettiğiniz okuma hakkımı bu oyunda sesinin yükseleceğini hesaba katmadığınız 'dördüncü şahıs kişi' olarak, yani okur olarak sizden geri alacağım diye haykırmak! İşte bunun için de bu baskı rejimine, bu diktatörlüğe sesleniyorum: İmamın Ordusu'nu okumak istiyorum!

İstanbul - BİA Haber Merkezi
25 Mart 2011, Cuma

Ahmet Şık haklıydı: "Dokunan yanar arkadaşlar!"

''Ergenekon'' soruşturması kapsamında soruşturmayı yürüten Cumhuriyet Savcısı Zekeriya Öz'ün talebi ve İstanbul Nöbetçi 12. Ağır Ceza Mahkemesinin kararıyla, önceki gün akşam ve dün öğle saatlerinde Kadıköy'deki İthaki Yayınevi'nde polis arama yaptı.

Ahmet Şık'ın henüz yayınlanmamış kitabının nüshaları, evrak ve bilgisayarlar tek tek incelendi. Kitabın yazılı kopyaları imha edildi, bilgisayarlarda bulunan kopyaları imha etmek için de hard diskler götürüldü.

Yetmedi... Arama sırası Radikal gazetesinin İkitelli'deki merkezine geldi dün akşamüstü.

Ertuğrul Mavioğlu'nun odasına giren polisler mahkeme kararını tebliğ ederek Mavioğlu'nun bilgisayarındaki kitabın taslağının çıktısını aldılar ve kitabın kopyalarını almak istediklerini söylediler.

Dün öğle saatlerinde polisler, Ertuğrul Mavioğlu dışında, Ahmet Şık'ın eşi Yonca Şık'a, avukatlarına 3. kişilerdeki kopyalarına el konacağını içeren bir tebligatta bulundular.

Üçüncü şahıs kişilerin, "İmamın Ordusu" kitabının sureti ya da taslağını, ayrıca kitap ile içerik olarak aynı mahiyetteki evrak ve nüshaları savcılığa teslim etmesi istenen tebligatta, taslak ve nüshayı teslim etmeyenler hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 124. maddesi gereğince "örgüte yardım etmekten" dava açılacağı belirtildi.

İnsanların tutuklandıklarını duymak, artık hava durumu raporları kadar gündelik hale gelmişti. Başlangıçta sadece sıradan insanları tutuklamaya cesaret ederlerken artık yargıçları, eski valileri, bankacıları, büyükelçileri tutuklamaya başlamışlardı.

Tutuklananlar arasında o kadar çok gazeteci vardı ki...

Corpos'u merak etmekten başka bir şey yapmamış olan gazeteciler sorguya alınıyor ve haftalarca, aylarca serbest bırakılmıyorlardı.

Derken kitapları yakma zamanı geldi...

Corpos'u tehdit edebileceği düşünülen kitaplar tüm ülkede yakılmaya başlandı.

Yukarıda anlatılanların bir kısmı 23 Mart 2011 Türkiye'sinin gerçeğinden bir kısmı da Sinclair Lewis'in "Burada Olmaz" (It Can't Happen Here, 1935) adlı kurmaca kitabındandır.

Lewis, korporatif sistemin Amerikalı bir Führer yetiştirme çabasında bulunduğunu çizdiği faşist karakter Berzelius "Buzz" Windrip üzerinden anlatmıştı kitabında. Kitapta, partisini "vatansever" olarak tanımlayan ve Hitler'in S.S.lerine atıfla, Minute Men (M.M.)olarak adlandırdığı kendi milislerini kuran bu popülist politikacı seçimleri kazandıktan sonra gözünü sınırsız iktidara diker ve meşruiyetini yitirir. Doremus Jessup ülkede neler olduğunu halka anlatmakta israrlı bir gazetecidir ve Berzelius "Buzz" Windrip faşist rejimine karşı mücadele eder.

Gerçek ile kurmacanın birbirine karıştığını düşünenler Corpos yerine Fethullah Gülen Cemaati'ni koyabilirler yazıyı okurken.

Ben öyle yapıyorum.

Fethullah Gülen Cemaati'ni tehdit edebileceği düşünülen kitaplar tüm ülkede yakılmaya başlandı. Bu kitapların ilki de İmamın Ordusu oldu diye düşünüyorum.

Burada olmaz demenin de, artık olmaz demenin de anlamsızlığını yaşadık önceki gün ve dün, Türkiye'de.

Çoğu kişide 23 Mart'ın yeni bir başlangıç olduğu duygusu var. Burada ve şimdi yeni bir karanlık çağın başlangıcı... Eskisi bitmemiş, karanlığı daha da artmış ve artacak olan yeni bir çağ.

Bu çağa kafa tutmanın yolu, muktedirlere "okur olarak neyi okuyup neyi okumayacağıma siz karar veremezsiniz" demek!

"İmamın Ordusu" kitabının sureti ya da taslağını, ayrıca kitap ile içerik olarak aynı mahiyetteki evrak ve nüshaları savcılığa teslim etmelerini istedikleri üçüncü şahıs kişilere de musallat olan bu korku imparatorluğuna itiraz etmek.

Gasp ettiğiniz okuma hakkımı bu oyunda sesinin yükseleceğini hesaba katmadığınız 'dördüncü şahıs kişi' olarak, yani okur olarak sizden geri alacağım diye haykırmak!

İşte bunun için de bu baskı rejimine, bu diktatörlüğe sesleniyorum: İmamın Ordusu'nu okumak istiyorum! (FÇ/EÖ)

Şükrü Argın

KİTAP

Yaşlanan İnsanlık, Gençleşen Kapitalizm

Agora yayınlarından çıkan kitapta Osman Akınhay'ın sorularına cevap veren Şükrü Argın temsil krizinin getirdiği tehlikeye dikkat çekiyor: İnsanlık giderek mecalini yitirirken, kapitalizmin her daim ataklığını devam ettirip gençleşmesi...

İstanbul - BİA Haber Merkezi
23 Mayıs 2009, Cumartesi

Şükrü Argın'ın 2003'te yayımlanan ilk kitabı "Nostalji ile Ütopya Arasında"da derlenen yazıları "söz"ün ve "yazı"nın hallerini kovalayan yazılardı. Kendilerini bu yazıların muhatabı hissedenler müptelası olmuşlardı Şükrü Argın'ın yazılarının. Agora Kitaplığı'ndan 2009 Mart'ında çıkan söyleşi kitabı Krizden Önce, Krizden Sonra: Yaşlanan İnsanlık, Gençleşen Kapitalizm "nihayet ve tam zamanında"(1) geldi. Okunup bitirildiğinde de, geriye bazı "fakat"lar bırakarak iptilayı derinleştirdi her iyi kitap gibi.

Kitabı sunuş yazısında Osman Akınhay, kitap fikrinin "Mesele" dergisinin Eylül 2007 tarihli 9. sayısı için yapılan "Edebiyat, 12 Eylül'ü Kalben Destekledi!" başlıklı söyleşiye dayandığını anlatıyor. Krizden Önce, Krizden Sonra: Yaşlanan İnsanlık, Gençleşen Kapitalizm kitabı, o yakıcı yazının da odağında duran pan-kapitalizm tespitinin etrafında örülmüş.

Pan-kapitalizm dönemi ve döneme damgasını vuran bungunluk, şimdi ve burada olup biten şeylere bambaşka bir açıdan bakabileceğimiz bir noktaya yerleşememek, hatta öyle bir noktanın varlığını idrak yollarını tıkayan beyhudelik hissi kitabın ilk bölümünde irdeleniyor. Sadece muhalif radikal hareketleri değil, hayata dair her şeyi mecalsiz bırakan kapitalizmin küresel düzeydeki zaferi döneminde, "pan-kapitalizm" çağında siyasetin buharlaşması üzerinde duruluyor kitapta. Siyasete dair bunca konuşuluyormuş gibi yapılan günümüzde neden sözün siyasallaşamadığı, siyasal olan sözün neden bir türlü mecrasını bulamadığı, pan-kapitalizm tanımlaması üzerinden tartışılıyor.

Osman Akınhay'ın sorularındaki umut ışığı arayışına cevaben Şükrü Argın, umudun şimdilik olmayışından hareketle 'sonraya' dair umut besleme zorunluluğunu tartışıyor. Kitabın kavramları arasında en çarpıcı olanlarından biri, 'karanlığa diklenme'. Karanlığa diklenebilmek için, karanlığı görünebilir kılmak, karanlığı görmeyi göze almak belki de siyasetin, sözün, yazının, kapitalizmin görünmez hale geldiği bu çağda "şimdilik" tek umut ışığı. Kapitalizmin mecazileştirdiği ne varsa sahici adıyla telaffuz etmek, mecazı bozmaya çalışmak gerek. Söyleşi bu kurgusu ile en karanlık metinlerinde bile umudu saklı tutmaya çalışan Adorno ile umutsuzluğu inançla öteleme gayretindeki Marcuse arasındaki köklü ruh kardeşliğini çağrıştırıyor zaman zaman adeta.(2)

Kitabın reel sosyalizmin çöküşüyle ilgili bölümünü okurken ABD'nin büyük şirket dergilerinden Newsweek'in 16 Şubat sayısının kapak konusu geldi aklıma: "Şimdi Hepimiz Sosyalistiz"!

Newsweek'in kapağı, sosyalizmin buharlaşmadan nasibini almış olması ve mecaza dönüşmesi üzerine iyi bir örnek. Kapitalistler, Obama'nın politikalarına atfen, artık U.S.S.A.'da (United States of Socialist America - Sosyalist Amerika Birleşik Devletleri) yaşamakta olduklarını yarı şikayet, yarı kabullenme ve fakat mutlak bir söz buharlaşmasıyla işte böyle ifade ediyorlar artık. Sözcüklerin şeyleri temsil ettiği fikrinin krize girmiş olması, sosyalizmin, en ağır krizlerinden birindeki kapitalizmi temsiliyle sonuçlanıyor!

Kitabın "Reel Sosyalizmin Çöküşü ve Anarşizmin Önündeki Açık Yol" bölümünde, gelecek odaklı tarih fikrinin çöküşüne dair önemli saptamalarda bulunuyor Şükrü Argın.

Hayati bir"zaruret"

Reel tecrübenin ideali aşındırmış olduğu gerçeğini kabulün gerekliliği üzerine tartışıyor, güzel günler uğruna devrim ile felaketlere karşı devrim tahayyülü arasındaki farkı vurgulayarak: "'Güzel günler'i hedefleyen bir devrim, adı üstünde 'yapılması gereken' bir şeydir. 'Felaketler'e karşı devrim ise, başka türlü yapamayacağımız için 'yapmak zorunda olduğumuz' bir şeydir. Dolayısıyla bugün devrim, yani 'başka bir dünya tahayyülü' ve inşası, etik bir tercih meselesi olarak da görülemez. Hayati bir 'zarurettir' söz konusu olan. Şüphesiz eskiden ve hâlâ bazıları tarafından algılandığı gibi, devrimin 'kaçınılmaz' bir şey olduğu anlamına gelmez bu. Zira kaçınılmaz olsaydı, asla zaruri olmazdı" diyor.

Buharlaşmaya inat, katı bir gerçeklik olarak hepimizin ruhunu yıkayan Yunanistan isyanını, Osman Akınhay'ın sözleriyle "bize hâlâ -ve ne iyi ki- isyan etmenin mümkün olduğunu gösteren" bu yakın isyanı, iyi okuma gereği var. Kökleri geçmişte değil gelecekte olan(3) bu olayların önemini kavramak ve belki "geçmişi fazla yormayarak" kendi sadakatimizi de gelecekte köklendirmek için yapılabilecek olanları işaret ediyor Yunanistan'daki isyan. İsyan bitti ama sanki nihayete ermedi hâlâ, bir kıvılcım yeter gibi bir duygu var çoğumuzda.

'68'in bitişi

Bitişten anlaşılanlar farklı olsa da, herkesin bir bitişi anlayıverdiği keskin aydınlanma anları vardır. Kitabın '68'in niçin ve ne zaman bittiğine dair bölümünde aktarılan anı, çok düşündürücü ve sayfalarca yazıdan fazla şey anlatıyor birkaç paragrafta.

O bölümü okurken bitişi fark ettiğim anlardan birini, Ankara'da Siyasal'ın bahçesinin etrafının demir parmaklıklarla çevrildiğini algıladığım -gördüğüm diyemiyorum, çünkü görmüştüm elbette ama algının sonradan geldiğini söylemek yanlış olmaz- ve yaşananın ricat değil, hezimet olduğunu fark ediverdiğim anı hatırladım. Bilmiyor değildim zaten, gidenlerden çok kalanların ardından ağlanıyordu ne zamandır, biten bitmişti. Ama bu, başka bir "şey"di. Yönetim sadece geleceği değil, geçmişi de denetim altına almıştı. Bahçenin hatırlatabilecekleri, ileride yaşanabileceklerden daha tehditkârdı yönetim için. O demir parmaklıklar, geçmiş için "Asla böyle bir şey olmadı!" diyordu. Orwell'in korktuğu bir kez daha başımıza gelmişti işte!(4)

"Göçebe muhalefet"

Sözü tebahhur etmekten koruma sorumluluğu duyanlar, söyleşinin "'Militan'dan 'Aktivist'e: Soldaki Sinizm" bölümünü ve "'Çatı Partisi' Girişimi Vesilesiyle Solda/Siyasette Temsil Krizi" bölümlerini defalarca okuyacaklar belki de. Bu bölümlerde "sinizm" denen belanın oluşturduğu tehdide dikkat çekiyor Şükrü Argın.

Neoliberal hegemonyayı sarsmaya çabalarken mecalsiz orta sınıf sinizminden kaçınmak ve sözdeki yarılmayı gidermek için ihtiyaç duyulan şeyleri doğru tanımlamak gerek: "bütünlük", "tamlık", "doğruluk", "dürüstlük".

Solun ortak referans değerlerine sahip bağımsız mecraların ısrarla zorlanması tartışılırken, bir kişi ya da grubun özne olmasını imkansız kılan bu koşullarda sözü yeni baştan kurma yollarının bulunması için muhalefetin göçebe olması gereği üzerinde durulmuş. Göçebe muhalefet, kitabın önemli kavramlarından biri ve üzerinde düşünmeye çağırıyor okuru.

"Katılımcı Siyaset: Sol Kendi Adına Konuşmalı" başlığı altında Hrant Dink'in katlinin yarattığı infial halinin, solun özneleşme geçmişinden arınması için yapılması gerekenlere dair ipuçlarını içinde barındırdığına değinilerek 'olmayarak olma' önerisi irdeleniyor. Başkaları adına değil kendi adına konuşan ve davranan bir sol inşası bu önermenin gereği. Bu inşanın temellerinin eşit ve özgür katılım temelinde, hiyerarşik değil yatay bir örgütlenmeyi esas alarak, kendisi adına sahnede yer almaya talip olarak ve sözüyle karanlığa diklenerek atılabileceği tartışılıyor. Haklı bir önermeyle Şükrü Argın, vaadi değil itirazı dillendirmeye davet ediyor solu.

"Yelkenleri gözden geçirme"

Başka bir dünya tasavvurunu, başka bir dünyanın mümkün olduğu tahayyülünden caymaksızın, nasıl kurgulamak gerektiği üzerine düşünmeli. Günümüzün "ortak payda"ya işaret etmede güçlük çeken solunun paydaya işaret ederken, paydada ortak olmayabileceklerin sesini kısmaktan vazgeçmesi, kaçınması gerekli.

Bu kitabın önemli katkıda bulunacağı "yelkenleri gözden geçirme" uğraşısını derinleştirmeye çalışmalı. Solun kendine muhatap olarak "herkes"i alması, eğer muhataplardan ses gelmiyorsa da, kendi adına konuşmaya devam etmesi gerekliliği de tefekkürü hak eden bir başka önermesi kitabın.

'80lerde başlayan berdevam boğucu kasveti, kesif karanlığı aralamaya, az biraz yardımcı olan "Hey, sen! Dışarıda kimse var mı?" sorusunun ve "birlikteysek ayaktayız/düşeriz parçalanırsak"(5) çığlığını anımsatıyor bu önerme. Rüzgar beklemek yerine, yelkenleri gözden geçirmek önerisine katılmamak mümkün değilse de Şükrü Argın'ın, Yunanistan'da esen rüzgarın buralara da yönelmesi hayalinin ferahlığından da vazgeçmemeli elbette.

"Saf devlet"

Karanlığın kesafeti nedir peki? Kitabın "Neo-Liberal İdeolojik Hegemonya: 'Piyasa'nın ardına Gizlenen Kapitalizm" ve "Şiddetin Özelleştirilmesi ve 'Saf Devlet': Faşizmden Daha Farklı, Çok Daha Tehlikeli" bölümlerinde bu kesafete dair konuşuluyor.

"Saf devlet"in kendini, faşist devlette olduğu gibi, siyasetin üstünde değil ötesinde konumlandırışına bağlı olarak sözün kaybı, muhalefetin zemininin kayganlaşması bölümündeki "Hitler: Kitlenin Timsali" fotoğrafı izdüşümünü günümüzde de buluyor. Fotoğraftaki kitlenin arasında Hitler'i bulan ve o parçayı büyüten fotoğrafçı Hoffman'ı bu çaba içinde düşünürken başka bir Alman'ın, Haffner'in hikayesi çağrışım yaptı.

Sebastian Haffner "Bir Alman'ın Hikayesi" adıyla kitaplaştırdığı özgeçmişinde, sıradan bir insanın yaptıklarından çok yapmadıklarıyla faşizmi nasıl makulleştirebildiği naklederken şöyle der:

"Sanki Almanya'da bir şeyler yapılıyordu da, yapanlar ortada yoktu... Almanlara boyun eğdirildiği söyleniyor şimdi. Bu, gerçeğin ancak bir kısmını ifade ediyor. Başka bir şeydi yaşanan, daha kötü, ifadesi güç bir şey: insanlar ülküdaş haline getirilmişlerdi, korkunç olan buydu aslında. Büyülenmiş gibiydi Alman halkı. Afyonlanmış halde bir rüya aleminde yaşıyorlardı. Çok mutluydular ama aynı zamanda korkunç derecede aşağılanıyorlardı; kendilerinden çok emindiler ama gururları yerlerde sürünüyordu; çok vakurdular ama öyle alçaktılar ki aynı zamanda. Zirvelere tırmandıklarını zannederken bir tümseğin tepesine doğru sürünüyorlardı aslında. Büyü bozulmadığı sürece bu hastalıklı hali iyileştirecek hiçbir ilaç yoktu."

O günlerde Hoffman ve Haffner'in eliyle kuruldu aslında faşizm. Bugünse, kamusal olanı devre dışı bırakan saf devletin "faşizme ihtiyaç duymayan bir toplum biçimi"ni, Nazizmin kuruluş günlerindeki gibi oyun dışı kalmış oyuncular, kendini vakur sanırken alçaklaşan yurttaşlar üzerinden aklileştirmesine tanık oluyoruz. İnsansız bir insanlık ideali, saf devletin de faşist devletin de baş tacı ediliyor. İşte böyle bir karanlık içindeyiz ve 'böyle' derken tam olarak neyi tanımladığımızı da bilmiyoruz doğrusu.

Solun böyle bir karanlıkla yüzleşebilmesi için hangi fiilin öznesi olacağını tartması gerek öncelikle. Şu içinde bulunduğumuz ve içimizde barındırdığımız huzurlu uyuşukluğun, "o çocuğun büyüyüp, rüyanın bittiğini" kabullenmeden ve "içeride kimse var mı?"(6) sorusunu yönelttiğimizde, "içerideki" karanlıktan yankılanan som sessizliği dinlemeye dayanabilecek gücü kendimizde bulmadan asla bitmeyeceği belli. Üstelik bu kez "Hey, sen! Dışarıda kimse var mı?" diye seslendiğimizde bir yankı bulma umuduyla "dışarıya" kulak kabartırken olduğundan daha derin bir dikkati gerektiriyor yankı bulma çabası.

Karanlıkla yüzleşmeden ona diklenebilmek mümkün değil. Birilerini değil, birlikteliği örgütlemenin gereğini hakiki bir kabulle benimsemeden, kamunun ve kamusallığın kaybının vahametini kavramaya çalışmadan, devrimin bir zaruret haline gelmiş olduğunu anlamadan yapılacakların hepsi belki de hep keskin bir cümleyle sonuçlanacak: "Devrim, vaktiyle bir ihtimaldi ve çok güzeldi."(7)

Mesele dergisinin ilk sayısında Osman Akınhay kitaplara, yazarlara ve okurlara dair, "Mutlaka vardır her birimizin gözünün önünden ayırmadığı biricik kitapları, yeryüzünde bir tek kendinin anladığını zannettiği yazarları... Bizim en çok peşine düşüp basmayı dileyeceğimiz de, bu derece aziz tutulan kitaplarla yazarlar için henüz kâğıda dökülememiş yazılar," demişti.

Mecal azalmışken, vaktiyle kendimiz dahi bir ihtimalken ve bu ihtimal haylidir epeyce uzaklaşmış gibiyken, kitabın sonundaki "her şeye rağmen umutlusun yani..." sorusuna da, "insanlığın ömrü her halükarda kapitalizmden uzundur" cevabına da çok ihtiyaç varmış meğer...

Karanlığa diklenme inadında sebat için... Devrimin zaruretinde inat için... Her okumada ve her okuyana göre değişen "fakat"larıyla "nihayet, tam zamanında" gelen "Krizden Önce, Krizden Sonra: Yaşlanan İnsanlık, Gençleşen Kapitalizm" kitabı belli ki göz önünden ayrılmayacak biricik kitaplardan olacak. (FÇ/TK)

Krizden Önce, Krizden Sonra Yaşlanan İnsanlık Gençleşen Kapitalizm
Agora Kitaplığı
Şükrü Argın, Söyleşi: Osman Akınhay
ISBN No : 9786051030319
Sayfa Sayısı : 208
Basım Tarihi : 2009-3

1) Ş. Argın'ın, "Eleştirel Teori'nin Türkiye Mecrası", Toplum ve Bilim, 100. sayı, 2007, yazısının üst başlığıdır, "Nihayet, tam zamanında, fakat..."

2) "Eleştirel Teori'nin Türkiye Mecrası" yazısında Şükrü Argın, kendisinin en uzlaşmaz karşıtlarını bile özümseyip yok eden bir dünyaya karşı ayakta durabilmek adına Marcuse'nin isyanın enerjisini reflekslere, tepkilere dek çekilmeyi önermesi ile entelektüelin bireysel varoluşunu ideolojiye dönüştürmeden, tekinsiz bir eşikte salınımını öneren Adorno'nun isyandan çok boyun eğmemekten bahsedişini derinlemesine irdeler.

3) "Yunanistan'da Gerçekten Ne Oluyor" (bianet)

4) George Orwell "Looking Back on the Spanish Civil War" yazısında, kabus dünyasını böyle tanımlar: "Kabus, bir lider ya da yönetici klik sadece geleceği değil geçmişi de denetlemeye kalkıştığında somutlaşır. Lider bir olayın 'asla gerçekleşmediği'ni söylüyorsa - eh, gerçekleşmemiş demektir... Bu beni bombalardan daha çok korkutur."

5) Pink Floyd'in "The Wall" albümü 1979'da çıkmış ama 'Hey You!' şarkısıyla buluşmak benim için hayli zaman almıştı. Parçanın yazılış öyküsüne dâhil olan bireysel bir çöküş de, öylesi bir çöküşün kalabalıklar içindeyken yankısını bulması da ihtimal dışıydı o yıllarda galiba. Şarkının dile gelmesini beklemek için süre geçmesi gerekmişti. Parçayı ilk dinlediğimde, belki de şarkı sözlerinin yazılış nedeninden bağımsız hayatları olduğundan, tedavülden kalkmış kendi kalabalığımıza hitap eden çok şey bulmuştum o sözlerde. 'İzin verme ışığı gömmelerine/Savaşmadan pes etme' sözlerini, doğrudan buralara yollanmış bir mektup gibi, kederle ama daha çok da inadımızı hatırlayarak dinlemiştim.

6) Pink Floyd, 'Comfortably Numb', "The child is grown, the dream is gone./I have become comfortably numb."

7) Murat Uyurkulak , Tol Bir İntikam Romanı, Metis, Eylül 2002.

Server Tanilli Anma

http://haber.sol.org.tr/bilim-teknoloji/aydinlanmanin-hocalari-sbfde-anildi-haberi-50403